Energia naszych domów

termoaktywni kolor Energia w domu kojarzona jest głównie z prądem. Drugie skojarzenie przychodzi zimą, gdy dom potrzebuje energii cieplnej. To właśnie sposoby pozyskiwania ciepła dla domu są głównym przedmiotem w dyskusji o jakości powietrza. Myślisz, że gdy ogrzewasz dom gazem to nie należysz do grupy, która może zrobić jeszcze coś dla klimatu? Możesz wiele, bowiem zapasy gazu mają posłużyć także przyszłym pokoleniom. Podobnie jest ze wszystkimi surowcami. Podstawą zrównoważonego korzystania ze środowiska jest nie tylko nie zanieczyszczanie, ale takie korzystanie z jego dóbr, aby przyszłe pokolenia też mogły ich używać.

Sieci ciepłownicze to przywilej wielkich miast. Alternatywne samowystarczalne źródła energii to domena zamożnych obywateli. Pozostali wybierają indywidualne źródła ogrzewania w postaci kotłów na paliwa stałe, gazowe lub olej opałowy, czasem prąd. Niewątpliwym pozostaje fakt, że znacząca większość domów potrzebuje w okresie jesienno-zimowym dodatkowej energii, aby zapewnić komfort cieplny jego mieszkańcom. Poza ciepłem zimą, coraz częściej domy potrzebują chłodu latem. To także wydatek energetyczny, zasilany najczęściej energią elektryczną.
Proporcja pomiędzy zużyciem energii, a utrzymaniem komfortu cieplnego w budynku zarówno zimą, jak i latem zależna jest głównie od jakości wykonania budynku. Wynika to z odpowiedniego zaprojektowania izolacji już na poziomie fundamentów. W wielu przypadkach, zwłaszcza podczas prac budowlanych wykonywanych metodą gospodarczą, spotkać można się z poglądem, że skoro dom nie posiada piwnic zbędne jest wykonywanie izolacji fundamentów. Brak lub niewłaściwe wykonanie tego elementu budynku, w zależności od rodzaju gruntu, objawi się w trakcie eksploatacji budynku wilgocią, której pozbycie się można porównać do walki z wiatrakami. Osuszanie wymaga energii, a podciągająca kapilarnie woda, czyli tak jak przy podlewaniu doniczki z kwiatkiem od strony podstawki, będzie nieustannie dostarczać niechcianego zwłaszcza zimą chłodu. Ci którzy zauważyli już ten błąd konstrukcyjny, często podejmują prace naprawcze. Tutaj warto zwrócić uwagę, że w przypadku zasolonych ścian fundamentów, zamykanie ich izolacją bez odpowiedniego osuszenia jest działaniem nieskutecznym, a wręcz szkodliwym.
Kolejnym ważnym elementem izolacyjnym jest dokładne połączenie izolacji ścian fundamentów z izolacją pierwszej kondygnacji. Miejsca te często ulegają uszkodzeniu w trakcie prac ziemnych wokół budynku. Uszkodzona folia kubełkowa, postrzępiony styropian zasmarowany pianką montażową to miejsca, w których woda jako dobry przewodnik cieplny zawsze znajdzie sobie drogę, aby wyprowadzić ciepło z naszego domu. Budując lub remontując dom wiemy, że stolarka okienna i drzwiowa powinna posiadać niski współczynnik przenikalności cieplnej. Zabezpiecza nas to latem przed nadmiernym nagrzewaniem pomieszczeń, a zimą przed ich wychłodzeniem. Zapominamy jednak często lub nie jesteśmy świadomi potrzeby dopilnowania ekipy montażowej, ażeby montaż owej stolarki odbył się prawidłowo. Najczęstsze grzechy to niedopasowanie wymiaru okna do otworu w ścianie i prowizoryczne podkładanie kawałków materiałów budowlanych, czy punktowe stosowanie pianki montażowej. Istotnym szczegółem są śruby kotwiące stolarkę do ścian. Tutaj warto zadbać, aby przed wkręceniem były posmarowane np. silikonem.
Przy budowie łatwo zapomnieć o poziomym ociepleniu ścian szczytowych lub o miejscach pomiędzy pierwszą zewnętrzną krokwią a ścianą. Te niedoróbki nie będą wizualnie przyciągać uwagi estety. Odczuwalne będą jednak w portfelu w postaci rachunku za energię. Efektem finalnym działań termomodernizacyjnych jest najczęściej pięknie odmalowana elewacja wykonana ze styropianu. Czy to wystarczy? Nowe domy posiadają zazwyczaj ocieplenie w stropach. W przypadku termomodernizacji starszych budynków często zachowujemy się tak jakbyśmy zimą ubierali ciepły kożuch, ale zapominali o skarpetach i czapce. To porównanie wprost odnosi się do stropów nad piwnicami lub płyt, na których posadowiony jest budynek oraz do stropów pomiędzy poddaszem, a częścią użytkową. O ociepleniu od strony poddasza najczęściej zapominają właściciele budynków, w których ta kondygnacja nie jest częścią użytkową.
Właściwa izolacja termiczna budynku to fundament w dążeniu do dobrej jakości powietrza. Im mniej energii będzie potrzebował Twój dom tym mniej zanieczyszczeń wyemitujesz.

Projekt realizowany przez Stowarzyszenie Rozwoju Gminy Zielonki przy wsparciu merytorycznym i organizacyjnym Stowarzyszenia Korona Północnego Krakowa, Koła Naukowego Bozon i Koła Naukowego Kliwent AGH. Finansowo projekt wspiera Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie oraz gminy: Zielonki, Wielka Wieś, Igołomia-Wawrzeńczyce, Mszana Dolna, Michałowice.

Jacek Pietrzyk