Od 2021 r. w gminie Zielonki rozpoczęliśmy nowy rodzaj kontroli spalania w piecach – za pomocą dronów. Kontrole prowadzone były w godzinach od 16:00 do 20:00 przez uprawnionych urzędników, częściowo ze wsparciem policji w ramach patroli opłacanych przez gminę. W styczniu 2021 r. kontrolowany za pomocą dronów obszar objął 950 budynków w trzech miejscowościach: Zielonki, Bibice i Węgrzce, z czego sensor pomiarowy wytypował 77 domów, nad którymi wykonał szczegółowy pomiar. W lutym wytypowano i skontrolowano 95 budynków w ośmiu miejscowościach: Trojanowice, Przybysławice, Grębynice, Garlica Murowana, Garlica Duchowna i Garliczka oraz część Owczar i dwie lokalizacje w Zielonkach. Badanie polegało na zasysaniu próbek dymu i przeanalizowaniu uzyskanych w czasie rzeczywistym wyników. Wykrycie nieprawidłowości – pojawienie się informacji o zwiększonym stężeniu danego związku chemicznego – skutkowało wejściem na posesję uprawnionych do kontroli urzędników, również z policją. Film z kontroli spalania w piecach realizowanej za pomocą drona.
Ocena składu chemicznego spalin jest jedną ze sprawdzonych metod, jakie można wykorzystać do potwierdzenia procederu spalania odpadów – charakteryzuje się dobrą efektywnością, ze względu na pobieranie gazów bezpośrednio z przewodów kominowych w trakcie spalania. Dokonywana analiza związków chemicznych: chlorowodoru, formaldehydu, lotnych związków organicznych i pyłów zawieszonych PM2.5 i PM10; pozwala na wskazanie miejsc, w których dochodzi do spalania odpadów, w tym butelek PET, materiałów PCV, lakierowanych desek, elementów tapicerki meblowej, mokrego drewna i węgla. Obecność pyłu zawieszonego informuje o spalaniu paliw stałych.
W styczniu 2021 r. za pomocą dronów sprawdzono spalanie w 77 budynkach, wytypowanych przez sensor pomiarowy. Sprawdzono domy w trzech miejscowościach: Zielonki (ulice: Rzyczyska, Na Ogrody, Galicyjska, Długopolska, Krakowskie Przedmieście); Bibicach (ulice: Kasztanowa, Szkolna, Warszawska, Spacerowa, Kościuszki, Ogrodowa, Brzozowa) i Węgrzcach (ulice: Warszawska, C22, C23, C25, C16, C6, C2, A4, A5, A17, A10). W 52 przypadkach zauważalny był problem dużego zapylenia, co świadczy o wykorzystywaniu słabej jakości opału lub nieefektywnej instalacji i co powinno być podstawą do jej wymiany. W przypadku 7 posesji do ok. 0,1 ppm wzrosły wartości przynajmniej jednego związku chemicznego, co mogło wskazywać na spalanie odpadów. Kontrole prowadzone były przez urzędników, we współpracy z firmą DRONpol.
– W Zielonkach nieprawidłowości, które pokazywał czujnik nie wskazywały na spalanie śmieci, a na palenie niskiej jakości paliwem, świadczyło o tym zwiększone zapylenie pyłami PM2,5 czy PM10. Podobnie było w Węgrzcach. W Bibicach weszliśmy do domów, kotłownie po weryfikacji okazały się „czyste”, nie dawały podstaw do wystawienia mandatu, czy pobrania próbki – relacjonuje Grzegorz Pikul, ekodoradca z Referatu Niskiej Emisji i Odpadów z Urzędu Gminy Zielonki.
W lutym metodą nalotów bezpośrednich skontrolowano 95 budynków w ośmiu miejscowościach: Trojanowice (ulice: Krakowska, Słoneczna, Saneczkowa, Wąwozowa, Na Pętli, Widokowa, Wójtowska, Krakowskie Przedmieście), Przybysławice (ul. Klonowa), Grębynice (ul. Orlich Gniazd), Garliczka (ulice: Radosna, Na Chochół, Pogodna, Duchowna), Garlica Murowana (ulice: Garlicka, Krzemowa, Granitowa, Marmurowa), Garlica Duchowna (ul. Garlicka); oraz punktowo posesje w Owczarach i w Zielonkach. Kontrole prowadzone były przez urzędników, za pomocą dronów firmy PRAD; częściowo też ze wsparciem policji, w ramach patroli opłacanych przez gminę. W ramach kontroli gazów analizator wykonywał następujące pomiary: PM1, PM2.5, PM10, lotne związki organiczne, formaldehyd, siarkowodór, chlor, chlorowodór, cyjanowodór. Czujniki odnotowały 21 podejrzeń spalania odpadów, po wejściu na posesje policja wystawiła 2 mandaty, pobrano też 6 próbek popiołów do badania w celu potwierdzenia spalania odpadów. Na wyniki badania próbek popiołów jeszcze czekamy, gdy potwierdzą spalanie odpadów, skutkować będą mandatami.
– Na pozostałych posesjach oględziny kotłowni i zweryfikowanie paleniska i popielnika w kotle nie wykazało spalania odpadów, jedynie stwierdzono istnienie bardzo starego kotła opalanego słabym jakościowo węglem – taka sytuacja nie jest podstawą do pobrania próbki, czy wystawienia mandatu. Mieszkańców zachęcano do wymiany pieca, pozostawiono deklaracje przystąpienia do programu gminnego na wymianę kotła i programu Czyste Powietrze – informuje Anna Węgrzyn, kierownik Referatu Niskiej Emisji i Odpadów.
– Kontrole przy pomocy dronów pozwalają na skuteczniejsze wykrywanie domów, w których jest podejrzenie spalania odpadów, co przekłada się na większą efektywność kontroli, skutkujących pobraniem próbki popiołu i uzyskania potwierdzenia spalania odpadów. Planujemy w roku 2021 na terenie naszej gminy kontynuować przeprowadzanie kontroli z użyciem drona – podsumowuje Anna Węgrzyn.