Najważniejsze informacje

Od kilku miesięcy w gminie Zielonki trwają prace nad wdrożeniem nowej ustawy o utrzymaniu i porządku w gminach, którą najpóźniej od 1 lipca 2013 r. musi wprowadzić w życie każda gmina w Polsce. Jakie będą zmiany w gospodarce odpadami? Jak będą zbierane odpady, w jaki sposób będzie naliczana mieszkańcom opłata?

MOŻLIWOŚCI WYLICZANIA OPŁATY ZA ODBIÓR ODPADÓW. 

Każda gmina musi wybrać jedną z metod wyliczania opłaty. Metoda, jaką ustali Rada Gminy, może zależeć tylko od jednego z czterech możliwych ustawowo czynników:

  1. liczby zamieszkujących daną nieruchomość,

  2. lub ilości zużytej wody,

  3. lub powierzchni lokalu mieszkalnego,

  4. lub być opłatą od gospodarstwa domowego.

Opłata nie może – jak do tej pory – zależeć od ilości wyprodukowanych odpadów. Nie można również łączyć metod.

Wysokość miesięcznej opłaty za odbiór i składowanie odpadów z nieruchomości będzie iloczynem uchwalonej stawki i wybranej metody (liczby zamieszkałych, ilości m³ wody, ilości m² powierzchni mieszkalnej) lub jednej opłaty ustalonej od gospodarstwa domowego. Każdy z właścicieli posesji zobowiązany będzie do wypełnienia deklaracji, która w zależności od wybranej metody musi mieć różny stopień skomplikowania i szczegółowości.

KTÓRY SPOSÓB WYLICZANIA OPŁATY WYBRAĆ?

1. Metoda od liczby osób zamieszkujących.

Ustawa mówi o osobach zamieszkujących, a nie zameldowanych. Nie precyzuje też na jak długo. To powoduje problemy z naliczaniem opłaty, obarczone jest poważnym ryzykiem błędu i konieczności częstej zmiany deklaracji, bo: zameldowany nie koniecznie zamieszkuje, a zamieszkały niekoniecznie jest zameldowany. Metoda ta powoduje też konieczność dość częstego aktualizowania deklaracji (zgony, urodziny, praca za granicą, nowe związki, miesięczne wyjazdy służbowe, do sanatorium, dłuższe pobyty rodziny i znajomych). Bardzo trudne będzie sprawdzenie faktycznego zamieszkiwania (ustawa nic nie mówi o zameldowaniu, a szacuje się że kilka tysięcy osób zamieszkujących na naszym terenie nie jest zameldowanych). Powstaje pytanie –  kto i w jakim trybie będzie władny ustalić fakty przy uzasadnionych wątpliwościach lub braku wpłat?

Przy tej metodzie rodziny wielodzietne lub wielopokoleniowe będą proporcjonalnie więcej płacić, lecz czy wytwarzają więcej odpadów?

2. Metoda od ilości zużytej wody.

Generuje konieczność comiesięcznych odczytów i comiesięcznych zmian opłat, w efekcie – dodatkowe koszty. Warto zaznaczyć, że w gminie jest kilkaset nieopomiarowanych studni na prywatnych posesjach, a gmina nie jest praktycznie przygotowana do comiesięcznego elektronicznego odczytu ilości zużytej wody. Metoda ta wydaje się najmniej praktyczna.

3. Metoda od powierzchni mieszkalnej.

W ustawie powierzchnia nie została jednoznacznie zdefiniowana (całkowita, użytkowa, do celów podatkowych?). Jednak jeśli chodzi o wzór deklaracji wydaje się dość prosta, egzekwowalna, bez konieczności częstych aktualizacji.

Przy wyborze tej metody jednak wysoka opłata byłaby naliczana np. osobie samotnej lub dwóm osobom starszym zamieszkującym w domu o dużej powierzchni, które wytwarzają małą ilość odpadów.

4. Metoda od gospodarstwa domowego.

Gospodarstwo domowe to dom lub mieszkanie pod jednym numerem adresowym bez wydzielonych formalnie odrębnych lokali. Deklaracja, dotycząca gospodarki odpadami, którą ustawowo powinien złożyć każdy właściciel posesji, byłaby wówczas dość prosta, bez częstych zmian. Nie powinno być też większych problemów z egzekwowalnością opłaty.

Gmina zasięga opinii prawnych, czy jest możliwość zróżnicowania opłaty: dla gospodarstwa 1 – 2 osobowego oraz dla 3 i powyżej osób w gospodarstwie. Jeśli byłaby taka możliwość to ta metoda ta wydaje się najpraktyczniejsza i najbardziej zbliżona do dzisiejszego systemu opłat.

Ta metoda preferowałaby rodziny wielodzietne i wielopokoleniowe – co jest też wymogiem ustawowym.

JAK BĘDZIE NALICZANA I UISZCZANA OPŁATA?

  • Gmina ma obowiązek ustalić jedną stawkę opłaty (za 1 zamieszkałego lub za 1m³ wody lub za 1m² powierzchni mieszkalnej lub od jednego gospodarstwa).

  • Wysokość miesięcznej opłaty za odbiór i składowanie wszystkich odpadów z nieruchomości będzie iloczynem uchwalonej stawki i liczby stanowiącej podstawę w zależności od wybranej metody: liczby zamieszkałych, ilości m³ wody, ilości m² powierzchni mieszkalnej lub jednej opłaty ustalonej od gospodarstwa domowego (nowa stawka x liczba zamieszkujących, lub nowa stawka x liczba m³ zużytej wody, lub nowa stawka x m² powierzchni). W przypadku „metody od gospodarstwa domowego” trwają jeszcze rozważania prawne czy jest możliwość zróżnicowania: jedna wysokość opłaty dla gospodarstwa 1 – 2 osobowego oraz druga dla 3 i powyżej osób w gospodarstwie.

  • Ustawa zobowiązuje każdego wytwarzającego odpady: do wypełnienia i złożenia deklaracji,  do własnoręcznego wyliczenia wysokości opłaty, do stosowania regulaminu utrzymania porządku i czystości, do wyposażenia posesji w pojemniki na odpady, do terminowego regulowania opłat.

  • W nowym systemie każdy właściciel nieruchomości zobowiązany będzie bez wezwania z urzędu czy faktury, lecz na podstawie własnej deklaracji do uiszczania opłaty za odpady komunalne w ustalonym przez Radę Gminy trybie, sposobie i częstotliwości w kasie gminy lub przelewem na konto bankowe.

KTO SEGREGUJE ZAPŁACI MNIEJ

  • Opłata za odpady posegregowane zgodnie z ustawą ma być niższa – nadal więc będzie opłacało się segregować odpady. Ci, którzy osiągną odpowiedni poziom segregacji będą mieli niższą stawkę opłaty – na terenie gminy Zielonki jest to ok. 90% oddających aktualnie odpady. Ci właściciele nieruchomości, którzy nie będą segregowali odpadów (nie zadeklarują też tego w składanej deklaracji) według szacunków będą ponosili koszt około dwa razy większy.

Jeśli gminie globalnie nie uda się osiągnąć właściwego poziomu segregacji, będą jej naliczane kary, których koszty w efekcie pokryje podatnik gminy.

  • Zostanie utrzymamy dotychczasowy trójkolorowy system worków do segregacji odpadów (zielony – szkło, niebieski – makulatura, różowy lub żółty – plastyk). Worki, w ilości według potrzeb, zostaną przekazane właścicielom nieruchomości w ramach opłaty miesięcznej. Przewidujemy odbiór odpadów segregowanych, jak dotychczas, jeden raz w miesiącu. Przedsiębiorca wyłoniony przez gminę będzie zobowiązany do odbioru odpadów zmieszanych i segregowanych od mieszkańców, jak również dwa razy do roku odpadów wielkogabarytowych, raz w roku do odbioru zużytych opon – tak jak było to dotychczas.

CZĘSTOTLIWOŚĆ WYWOZU ODPADÓW I WNOSZENIA OPŁAT

  • W gminie Zielonki przewidujemy miesięczną częstotliwość regulowania należności za odbiór odpadów do 15 dnia miesiąca następnego (czyli w systemie „z dołu”). Jeżeli ktoś będzie chciał płacić co dwa miesiące lub kwartał (jak dotychczas), to jedyną możliwością będzie wniesienie opłaty z góry za wybrany przez siebie dłuższy okres.

  • Obecnie, w różnych częściach gminy, częstotliwość odbioru odpadów zmieszanych jest krańcowo zróżnicowana: 1 raz w miesiącu, 2 razy w miesiącu, co tydzień. Z uwagi na ustawową konieczność ujednolicenia stawek, opłat, częstotliwości odbioru i wnoszenia opłat, zasadnym wydaje się wybór średniej częstotliwości odbioru odpadów zmieszanych w systemie 2 razy w miesiącu ( co drugi tydzień).

PODSUMOWANIE, CZYLI CO MUSI ZROBIĆ WŁAŚCICIEL, A CO GMINA, by wprowadzić nowy system?

  • Zadaniem gminy jest zorganizowanie całego systemu, podjęcie co najmniej 8 wykonawczych uchwał Rady Gminy, prowadzenie całej ewidencji finansowo – księgowej i ilościowej odpadów, gromadzenie i sprawdzanie deklaracji, wybór w drodze przetargu jednej firmy wywożącej odpady z terenu gminy, księgowanie indywidualnych wpływów opłaty za odpady od właścicieli nieruchomości, egzekucja nieterminowych wpłat, regulowanie należności dla wyłonionego w przetargu wywoźnika odpadów, sprawowanie nadzoru nad prawidłowym zagospodarowaniem tych odpadów, analizy i sprawozdawczość. Wniosek? W istniejącym dziś systemie (właściciel odpadów – firma wywozowa) dodatkowo pojawi się pośrednik, mający nowe liczne obowiązki, co musi spowodować wzrost kosztów usługi.

  • Właściciel nieruchomości do 30 czerwca 2013 roku może korzystać z dotychczasowej umowy na wywóz odpadów, jednak indywidualna umowa podpisana z wywoźnikiem nie straci automatycznie swej ważności. Ważne jest by odpowiednio wcześniej umowę z dotychczasowym wywoźnikiem rozwiązać (należy sprawdzić w tym celu zapisy posiadanej umowy).

  • W pierwszym kwartale 2013 roku każdy z właścicieli nieruchomości otrzyma deklarację, którą będzie zobowiązany wypełnić i zwrócić do Urzędu Gminy. Wzór deklaracji określi Rada Gminy. Deklaracja, do własnoręcznego wypełnienia,  oprócz danych właściciela nieruchomości będzie zawierała pytania o dane stanowiące podstawę do ustalenia wysokości należnej opłaty, ilość odpadów komunalnych powstających na danej nieruchomości oraz objaśnienia dotyczące sposobu jej wypełnienia. Do deklaracji zostanie dołączona broszura, jak należy segregować odpady. Planujemy, że deklaracje zostaną dostarczone do właścicieli nieruchomości razem z decyzją podatkową lub drukiem bezadresowym.

  • Na podstawie tej deklaracji i wyliczonych opłat właściciel nieruchomości będzie zobowiązany uiszczać comiesięczną opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi w kasie Urzędu Gminy lub przelewem na indywidualne konto – którego numer zostanie dostarczony każdemu z właścicieli nieruchomości. System indywidualnych kont bankowych znany jest mieszkańcom, gdyż funkcjonuje już w przypadku zapłaty podatków. Według obecnego stanu wiedzy, sołtysi nie będą mogli zbierać opłat za wywóz odpadów (aktualnie w niektórych miejscowościach gminy sołtysi robią to na zlecenie firm wywożących odpady).