Gmina Zielonki prowadzi kontrole palenisk w domach mieszkańców już trzeci sezon grzewczy. W tym sezonie – od listopada 2018 r. do 31 stycznia 2019 r. – uprawnieni urzędnicy Urzędu Gminy w Zielonkach, w niektórych przypadkach w asyście policji, przeprowadzili 156 kontroli palenisk, w trakcie których pobrano 15 próbek popiołów. Próbki przekazano do badania w certyfikowanym laboratorium. Jeśli badania potwierdzą podejrzenia, gmina Zielonki skieruje do policji wniosek o ukaranie.
W celu poprawy jakości powietrza gmina Zielonki dofinansowuje mieszkańcom wymianę pieców (link). Do końca 2018 roku mieszkańcy gminy Zielonki wymienili 193 piece z dofinansowaniem, podpisali 262 umowy na wymianę pieca. Od 2019 roku gmina Zielonki będzie dofinansowywać też budowę instalacji OZE w domach mieszkańców, w projekcie bierze udział 189 gospodarstw domowych z gminy Zielonki (link). W celu monitoringu jakości powietrza i informowania mieszkańców o jego stanie na terenie gminy Zielonki w 2016 roku zainstalowano 42 czujniki jakości powietrza, których zakup sfinansowała gmina Zielonki (30 sztuk) oraz Stowarzyszenie Rozwoju Gminy Zielonki (12 sztuk), stąd stan powietrza można obserwować on-line (link).
W styczniu 2019 r. przeprowadzono łącznie 104 kontrole (w tym 83 rutynowe i 21 interwencyjne), pobrano 11 próbek popiołów do analizy. Wcześniej, w listopadzie i grudniu 2018 r., przeprowadzono łącznie 52 kontrole (14 rutynowych i 38 interwencyjnych), w efekcie kontroli pobrano cztery próbki do badań. W zbadanych już czterech próbkach nie stwierdzono spalania niedozwolonych substancji. W styczniu liczba kontroli wzrosła, w 11 przypadkach pobrane zostały próbki. TABELA
W 90% przeprowadzonych w tym sezonie grzewczym kontroli na terenie gminy Zielonki stwierdzono palenie dopuszczonym do obrotu węglem w bezklasowych piecach (sprawdzano m.in. dowody zakupu). Powoduje to kopcenie z komina i odpowiada za powstawanie smogu, jednak zgodnie z uchwałą antysmogową na terenie Małopolski można palić węglem w piecach nieposiadających żadnej klasy do końca 2022 roku (link) , zatem właściciela ogrzewającego w ten sposób dom nie można za to ukarać. Od 1 lipca 2017 r. nie można palić natomiast mułów i flotów węglowych – takich paliw nie stwierdzono. W przypadkach stwierdzenia nieprawidłowości, np. podejrzenia spalania odpadów pobierano próbki popiołów do badania. W pozostałych przypadkach kontrolujący kontynuują działania edukacyjne i informacyjne – przypominają o założeniach ustawy antysmogowej, terminach wymiany pieców, pouczają i zachęcają do wymiany pieca z dofinansowaniem, zostawiając mieszkańcom materiały informacyjne.
Dane dla porównania – w ubiegłym sezonie grzewczym (2017/2018) na terenie gminy Zielonki wykonano łącznie 96 kontroli palenisk, pobrano 7 próbek do badania, w efekcie czego ukarano 4 osoby. W sezonie grzewczym 2018/2019 zaplanowano przeprowadzenie minimum 197 kontroli, zgodnie założeniami Programu ochrony powietrza województwa małopolskiego.
Przypomnijmy, że szacunki wskazywały, że na ok. 7,2 tys. domów na terenie gminy ok. 1 tys. ma piece węglowe. W 2018 r. Gmina Zielonki w ramach realizacji programu ograniczenia niskiej emisji w 2018 r. przeprowadziła inwentaryzację pieców i innych źródeł ciepła w domach mieszkańców, co pozwoli wkrótce poznać dokładną liczbę nieekologicznych palenisk.