Trzeci sezon grzewczy gmina Zielonki prowadzi kontrole palenisk w domach mieszkańców. W listopadzie i grudniu 2018 r. pracownicy Urzędu Gminy Zielonki przeprowadzali kontrole palenisk regularnie, zarówno w godzinach pracy urzędu, jak i popołudniowo-wieczornych – wykonano 51 kontroli, niektóre wraz z Policją. W związku z tym, iż wskazania czujnika przy ul. Długopolskiej w Zielonkach (sklep Groszek) są najgorsze w gminie i odbiegają od wskazań pozostałych 41 czujników jakości powietrza zlokalizowanych na terenie 19 miejscowości gminy Zielonki blisko 40% kontroli dotyczyło tego rejonu. W przypadkach stwierdzonego podejrzenia spalania niedozwolonych substancji, odpadów, pobrane zostały próbki do badania – takich przypadków było 4. Próbki zostały przekazane do badania w certyfikowanym laboratorium. Jeśli badania potwierdzą podejrzenia, gmina Zielonki skieruje do policji wniosek o ukaranie.
W ponad 90% przeprowadzonych w listopadzie-grudniu 2018 r. kontroli stwierdzono palenie dopuszczonym do obrotu węglem w bezklasowych piecach (sprawdzano dowody zakupu). Powoduje to kopcenie z komina i odpowiada za powstawanie smogu. Jednak mieszkańca ogrzewającego w ten sposób swój dom nie można za to ukarać – bowiem zgodnie z uchwałą antysmogową na terenie Małopolski można palić węglem w piecach nie posiadających żadnej klasy do końca 2022 roku (link). Od 1 lipca 2017 nie można palić natomiast mułów i flotów węglowych – czego nie stwierdzono. Stąd właściciele kontrolowanych domów zostali pouczeni oraz byli zachęcani do wymiany pieca z dofinansowaniem – zostały im przekazane przez urzędników szczegółowe informacje i materiały informacyjne.
Dla porównania – w ubiegłym sezonie grzewczym (2017/2018) na terenie gminy Zielonki wykonano łącznie 96 kontroli palenisk, pobrano 7 próbek do badania, w efekcie czego ukarano 4 osoby. W sezonie grzewczym 2018/2019 zaplanowano przeprowadzenie minimum 197 kontroli. Szacunki wskazują, że na ok. 7,2 tys. domów na terenie gminy ok. 1 tys. ma piece węglowe. W 2018 r. Gmina Zielonki w ramach realizacji programu ograniczenia niskiej emisji przeprowadziła inwentaryzację pieców i innych źródeł ciepła w domach mieszkańców, co pozwoli wkrótce poznać dokładną liczbę nieekologicznych palenisk.
W celu poprawy jakości powietrza gmina dofinansowuje mieszkańcom wymianę pieców (link), ma na ten cel zabezpieczone ponad 6 mln zł. Do końca 2018 roku mieszkańcy gminy Zielonki wymienili 193 piece z dofinansowaniem, podpisali 262 umowy na wymianę pieca. Od 2019 roku gmina Zielonki będzie dofinansowywać też budowę instalacji OZE w domach mieszkańców, w projekcie bierze udział 189 gospodarstw domowych z gminy Zielonki (link). W celu monitoringu jakości powietrza i informowania mieszkańców o jego stanie na terenie gminy Zielonki w 2016 roku zainstalowano 42 czujniki jakości powietrza, których zakup sfinansowała gmina Zielonki (30 sztuk – 30 tys. zł) oraz Stowarzyszenie Rozwoju Gminy Zielonki (12 sztuk). Stan powietrza można obserwować on-line: link.